Ο πόνος στους όρχεις είναι ένα σύμπτωμα που οφείλει να διερευνάται σε κάθε περίπτωση από τον ουρολόγο. Στην πλειονότητα των ασθενών δεν υπάρχει κάποια σοβαρή υποκείμενη αιτία, ωστόσο αυτό που οφείλει να αποκλείεται πάντα κλινικά και εργαστηριακά είναι η πιθανότητα συστροφής του όρχεως. Η συστροφή είναι συμβαίνει κατά κανόνα σε νεαρούς άνδρες ξεκινώντας από την παιδική ηλικία. Η παθοφυσιολογία της συστροφής είναι ότι με τη στροφή του όρχι, πλήρη η μερική, γύρω από τον άξονα επιφέρει στραγγαλισμό των αγγείων που τον τροφοδοτούν με αποτέλεσμα να κινδυνεύει ο όρχις με νέκρωση. Η συστροφή αν δεν αναταχθεί εντός λίγων ωρών, προκαλεί μόνιμη βλάβη στον όρχι με αποτέλεσμα ενίοτε να εξαιρείται. Ο πόνος της συστροφής είναι κατά κανόνα οξύς και έντονος. Μπορεί να συνοδεύεται από τάση για εμετό και πόνο και στη βουβωνική χώρα.

Εκτός της συστροφής άλλες αιτίες για τον πόνο στον όρχι μπορεί να είναι η άσκηση μηχανικής πίεσης στο ίδιο το όργανο και τα εξαρτήματά του, λοιμώξεις από εντεροβακητριοειδή και σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα. Καθεμία περίπτωση απαιτεί ξεχωριστή διερεύνηση αλλά σίγουρα υπάρχει ένα χρονικό περιθώριο διαφορετικό από αυτό της συστροφής.

Άλλη σπάνια αιτία του πόνου στο όσχεο είναι η γάγγραινα του οσχέου ή νόσος Fournier, η οποία είναι μία πολυμικροβιακή λοίμωξη των χιτώνων του οσχέου. Αυτή συνοδεύεται από αλλαγή στο χρώμα του δέρματος στο όσχεο ή γύρω από αυτό. Απαιτεί άμεσα τη χειρουργική επέμβαση για τον καθαρισμό των νοσούντων ιστών καθώς εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως κινδυνεύει ακόμα και η ζωή του ασθενούς.

Ο πόνος στο όσχεο καλό είναι να διερευνάται χωρίς αναβολές. Η κλινική εξέταση, το υπερηχογράφημα του οσχέου και ένας βασικός μικροβιολογικός έλεγχος μπορεί να αποκλείσουν μία σοβαρή πάθηση, να σώσουν ένα όργανο ή ενίοτε και τον ίδιο τον ασθενή.